Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam. Ảnh: Quochoi

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (tỉnh Kiên Giang), Phó Thủ tướng Vũ Đam cho rằng đúng là có rất nhiều ý kiến phản ánh các bệnh nhân chữa bằng bảo hiểm y tế (BHYT) nhưng vẫn phải ra hiệu thuốc mua theo đơn của bác sĩ điều trị. Để khắc phục triệt để tình trạng này cần phải nhìn nhận đúng nguyên nhân, và theo Phó Thủ tướng có hai nguyên nhân chính.

Thứ nhất, nhiều ý kiến, kể cả các bác sĩ, nói rằng chính sách thanh toán của BHYT không phù hợp. Điều đó đúng sự thực nhưng có căn nguyên. Hiện nay, mệnh giá một người đóng trung bình BHYT, có tăng lên nhưng mới đạt 1,1 triệu đồng/người/năm, so với các nước trong khu vực như Philippines chúng ta chỉ bằng 1/3, so với Thái Lan chỉ bằng 1/4.

Trong khi giá thuốc, chúng ta sản xuất được nhiều thuốc nhưng hơn 90% nguyên liệu vẫn phải nhập từ nước ngoài nên giá thuốc theo mặt bằng quốc tế. Chúng ta đã cố gắng giảm giá thuốc rẻ hơn các nước trong ASEAN nhưng cũng chỉ rẻ hơn 10-15%, vì vậy, BHYT không thể thanh toán tất cả các loại thuốc, mà thường xu thế chỉ thanh toán những loại thuốc tạm gọi là thông thường, còn những loại thuốc đắt tiền, thuốc phát minh (thường  gọi là biệt dược gốc), nhiều loại người bệnh phải bỏ tiền túi. Hiện nay, hàng  năm chúng ta chỉ phí khoảng 120.000 tỷ đồng tiền thuốc thì BHYT thanh toán khoảng 36-37%.

Để khắc phục vấn đề này, chúng ta phải duy trì, tăng tỷ lệ bao phủ BHYT, hiện là 90,7%, và phải tăng mệnh giá. Muốn vậy, thu nhập người dân phải tăng lên, phần ngân sách nhà nước hỗ trợ cũng phải có nguồn thu nhiều hơn. Đây là một quá trình dài hơi, liên tục, chúng ta phải tiếp tục cố gắng.

Nguyên nhân thứ hai, rất nhiều bệnh nhân phản ánh và đánh giá rằng do có tiêu cực, sự móc nối giữa bác sĩ điều trị và các trình dược viên, các công ty thuốc, nhà thuốc, kê đơn ra để ăn hoa hồng. Việc này trong nhiều năm ngành y tế đã chỉ đạo rất quyết liệt và có thể nói rằng có hiện tượng đó nhưng không phải là tất cả. Để khắc phục nguyên nhân này chỉ có một cách là công khai, minh bạch hết bằng công nghệ thông tin. Chúng ta có đến hơn 20.000 loại thuốc  và dịch vụ, hành triệu lượt khám, chữa bệnh một năm thì không thể nào kiểm soát được nếu không tin học hóa. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Y tế, những năm vừa rồi đã làm rất tốt.

Trong thời gian được phân công trực tiếp điều hành Bộ Y tế, cùng với việc chỉ đạo chống dịch COVID-19, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và lãnh đạo Bộ Y tế cũng đã tập trung quyết liệt thực hiện tin học hóa để đẩy nhanh hơn tiến độ rất nhiều lần. Một số việc đã hoàn thành như cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp 4,  nền tảng khám chữa bệnh từ xa, từng bước công bố tất cả những thông tin liên quan đến quản lý ngành y tế,… Tới đây Bộ Y tế sẽ kết nối toàn bộ hệ thống quản lý của các cơ sở y tế, nhà thuốc, làm hóa đơn điện tử,  bệnh án điện tử thì mới kiểm soát tốt. Chúng ta cũng phải đẩy mạnh liên thông xét nghiệm để giảm lãng phí./.