Đến dự buổi họp báo có Thượng tướng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an Lê Quý Vương; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Thị Thúy Ngần, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Trường Giang cùng đại diện các đơn vị thuộc Văn phòng Chủ tịch nước; đại diện các Bộ ngành và các cơ quan thông tấn, báo chí.

Tại buổi họp báo, thừa Lệnh Chủ tịch nước, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà đã công bố toàn văn Lệnh của Chủ tịch nước công bố Luật Phòng, chống ma túy. Theo đó, việc công bố Luật Phòng, chống ma túy được căn cứ theo Điều 88 và Điều 91 của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam; Căn cứ Điều 80 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Luật này đã được Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV, kỳ họp thứ 11 thông qua ngày 30/3/2021. Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc đã ký.

Giới thiệu nội dung cơ bản Luật Phòng, chống ma túy, Thượng tướng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an Lê Quý Vương nêu rõ: Luật Phòng, chống ma túy năm 2000, sửa đổi, bổ sung 2008 đã đạt được nhiều kết quả tích cực trên các lĩnh vực công tác quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà công bố Lệnh của Chủ tịch nước về Luật Phòng, chống ma túy. (nguồn: Internet)

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh và đa dạng của nền kinh tế, đời sống văn hóa - xã hội nên nhiều nội dung không còn phù hợp với thực tiễn, quy định về công tác cai nghiện còn bất cập nên hiệu quả công tác cai nghiện tại gia đình và cộng đồng chưa cao, trình tự thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc còn mâu thuẫn với Luật Xử lý vi phạm hành chính, chưa có khái niệm và quy định quản lý đối với người sử dụng trái phép chất ma túy.

Do đó, Chính phủ đã giao Bộ Công an chủ trì soạn thảo Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) để đáp ứng yêu cầu cấp thiết, khách quan để thể chế hóa quan điểm của Đảng, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về công tác phòng, chống ma túy, đồng thời bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của pháp luật, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả công tác phòng, chống ma túy trong tình hình mới, đặc biệt là trong công tác quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy và nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện. Ngày 30/3/2021, Quốc hội khóa XIV đã biểu quyết thông qua Luật Phòng, chống ma túy với tỉ lệ 454/455 đại biểu đồng ý, 01 đại biểu không bỏ phiếu. Luật gồm 8 chương 55 Điều.

Luật Phòng, chống ma túy quy định cụ thể chính sách phòng, chống ma túy, trong đó nhấn mạnh "Ưu tiên nguồn lực phòng, chống ma túy cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo, khu vực biên giới và địa bàn phức tạp về ma túy", "Cán bộ, chiến sĩ thuộc cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy, người làm công tác cai nghiện ma túy trong các cơ sở cai nghiện ma túy công lập được hưởng chế độ, chính sách ưu đãi phù hợp với tính chất nhiệm vụ, địa bàn hoạt động theo quy định của Chính phủ".

Ngoài ra, Luật còn bổ sung quy định thêm một số hành vi bị nghiêm cấm như: "Nghiên cứu, kiểm nghiệm, kiểm định trái phép chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc, thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất". "Chống lại hoặc cản trở việc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể, xác định tình trạng nghiện ma túy, quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, cai nghiện ma túy, quản, lý sau cai nghiện ma túy", "Hướng dẫn sản xuất, hướng dẫn sử dụng trái phép chất ma tùy quảng cáo, tiếp thị chất ma túy", "Kỳ thị người sử dụng trái phép chất ma túy, người cai nghiện ma túy, người sau cai nghiện ma túy".

Về trách nhiệm phòng, chống ma túy, Luật quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân, gia đình, cộng động trong phòng, chống ma túy; quy định cụ thể cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy và nguyên tắc phối hợp của các cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy.

Đối với việc kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, Thượng tướng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an Lê Quý Vương nhấn mạnh: Luật bổ sung quy định kiểm soát đối với thuốc tiền chất, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc và thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất; bổ sung kiểm soát đối với các hoạt động tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tải nhập chất ma túy, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, thuốc tiền chất, nguyên liệu làm thuốc là dược chất gây nghiện, dược chất hướng thần, tiền chất dùng làm thuốc và thuốc thú y có chứa chất ma túy, tiền chất nhằm tăng cường quản lý các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, góp phần nâng cao năng lực phát hiện và ngăn chặn các đối tượng phạm tội sản xuất trái phép chất ma túy.

Về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, theo Thượng tướng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an Lê Quý Vương, đây là quy định mới của Luật so với Luật Phòng, chống ma túy năm 2000, sửa đổi bổ sung năm 2008, Luật quy định cụ thể trường hợp bị xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể (Điều 22) để các cơ quan chức năng có căn cứ khách quan xác định người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy và giám sát người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy. Người sử dụng trái phép chất ma túy được lập danh sách và quản lý, theo dõi, hỗ trợ ngay từ lần đầu bị phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma túy và đây không phải là biện pháp xử lý vi phạm hành chính (Điều 23).

Về cai nghiện ma túy, Luật quy định các trường hợp phải xác định tình trạng nghiện ma túy nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công tác phân loại, quản lý đối tượng và việc áp dụng các biện pháp quản lý, cai nghiện phù hợp (Điều 27). Các biện pháp cai nghiện gồm: cai nghiện ma túy tự nguyện được thực hiện tại gia đình, cộng đồng hoặc tại cơ sở cai nghiện ma túy; cai nghiện ma túy bát buộc được thực hiện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập (Điều 28). Luật không do định biện pháp cai nghiện bắt buộc tại cộng đồng.

Toàn cảnh buổi họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về Luật Phòng, chống ma túy. (nguồn: Internet)

Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên không đăng ký, không thực hiện hoặc tự ý chấm dứt cai nghiện ma túy tự nguyện, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện; bị chấm dứt điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế do vi phạm quy định về điều trị nghiện; trong thời gian quản lý sau cai nghiện ma tủy mà tái nghiện thì bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (Điều 32). Quy định cụ thể việc lập hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi (Điều 34). Quy định cụ thể đối tượng và thời hạn quản lý sau cai nghiện tại nơi cư trú (Điều 40) và không quy định quản lý sau cai nghiện tại cơ sở cai nghiện. Quy định việc cai nghiện ma túy cho người Việt Nam bị nước ngoài trục xuất về nước do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy; người nước ngoài nghiện ma túy sinh sống tại Việt Nam (Điều 37).

Về quản lý nhà nước trong phòng, chống ma túy, Luật quy định rõ nội dung quản lý Nhà nước và chỉ quy định trách nhiệm của một số Bộ có chức năng, nhiệm vụ thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy, gồm: Bộ Công an, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, Bộ Tài chính.

Về hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy, Luật quy định các nội dung hợp tác quốc tế trên cơ sở nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và các bên cùng có lợi trong hợp tác quốc tế về phòng, chống ma túy qua đó nhằm góp phần tăng cường trao đổi thông tin, nguồn lực phục vụ cho công tác phòng, chống ma túy (Điều 51, Điều 52).

Về việc tổ chức triển khai Luật, Thượng tướng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an Lê Quý Vương khẳng định: Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2022. Để bảo đảm việc triển khai thi hành Luật đi vào thực tiễn và sự đồng bộ của hệ thống pháp luật, Bộ Công sẽ tham mưu cho Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Phòng, chống ma túy. Đồng thời, sẽ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, ban hành các văn bản quy định chi tiết được giao trong Luật đúng thời hạn, bảo đảm chất lượng.

Thượng tướng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an Lê Quý Vương (nguồn: Internet)

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Thượng tướng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an Lê Quý Vương cảm ơn các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Về các vấn đề xã hội, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội và các Bộ, ngành liên quan đã phối hợp chặt chẽ cùng Bộ Công an hoàn thành Dự án Luật Phòng, chống ma túy. Thượng tướng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an Lê Quý Vương cũng cảm ơn quý vị đại biểu, nhân dân đã ủng hộ việc xây dựng và ban hành Luật Phòng, chống ma túy; cảm ơn các phóng viên, cơ quan báo chí, phát thanh truyền hình đã theo dõi và kịp thời đưa tin về quá trình xây dựng dự án Luật, đặc biệt là đã phản ánh những ý kiến góp ý xác đáng với tinh thần xây dựng, hoàn thiện dự án Luật, phù hợp với thực tế cuộc sống để cơ quan Soạn thảo tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật.

Cũng tại cuộc họp báo, Thượng tướng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Công an Lê Quý Vương và đại diện Bộ Công an đã trả lời một số câu hỏi của phóng viên báo chí về việc lập danh sách người sử dụng trái phép chất ma túy, người lần đầu tiên sử dụng trái phép chất ma túy; Việc sử dụng trái phép chất ma túy ở Bệnh viện Tâm thần Trung ương; Giải pháp của Bộ Công an khi phối hợp với các Bộ ngành, cơ quan chức năng khác trong việc xác định tình trạng nghiện của người sử dụng ma túy; Quy định cụ thể việc lập hồ sơ đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi (Điều 34)./.