Doanh nghiệp tìm cách lách luật

Tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), số người hưởng trợ cấp thất nghiệp hiện chủ yếu là nữ. Các doanh nghiệp FDI thường sử dụng lao động không cần bằng cấp và lao động trẻ, khi lao động từ 35 tuổi, doanh nghiệp lách luật, tìm cách để NLĐ tự nguyện rời bỏ Công ty như: Điều chuyển đi công tác xa, giao áp lực công việc lớn, trong khi NLĐ đã lớn tuổi nên không thể đáp ứng được nhu cầu công việc.

Một hình thức khác để “hợp thức hóa” việc cho NLĐ lớn tuổi nghỉ việc là các Công ty sẽ “tư vấn” cho NLĐ những vấn đề liên quan đến chính sách, quyền lợi của NLĐ như chế độ bảo hiểm thay đổi kéo dài, nếu làm đến 55-60 tuổi cũng không đủ thời gian để đóng BHXH, do đó NLĐ nên nhận một khoản tiền trợ cấp thôi việc để làm vốn làm ăn, kinh doanh. Khi NLĐ nghe theo, đồng ý chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) sẽ được Công ty chi trả trợ cấp thôi việc, mỗi năm làm việc là nửa tháng lương và nếu làm hơn chục năm sẽ được nhận hàng chục triệu đồng. Sau khi nhận tiền, chỉ thời gian ngắn sau khi tiêu hết khoản trợ cấp thôi việc NLĐ mới bắt đầu đi tìm việc làm mới nhưng rất khó vì đã lớn tuổi. Khi về già, NLĐ càng gặp nhiều khó khăn do không có lương hưu.

Lao động trẻ có nhiều cơ hội việc làm.

Theo Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Bùi Văn Cường, các doanh nghiệp không thể “vắt chanh bỏ vỏ”, tìm cách “lách luật” để chấm dứt HĐLĐ với NLĐ ở lứa tuổi từ 35 trở lên.

Ông Cường cho hay, Tổng LĐLĐ Việt Nam hiện đã nắm bắt được thông tin ở một số doanh nghiệp, có tình trạng NLĐ ở độ tuổi 35 trở lên khi hết HĐLĐ không được chủ sử dụng lao động tiếp tục ký hợp đồng; hoặc người sử dụng lao động tìm cách “lách luật” để chấm dứt HĐLĐ nhằm trút đi “gánh nặng” trả lương cao, tránh phải đóng các khoản phí BHXH cho lao động có thâm niên nhiều hơn so với lao động mới, trẻ tuổi…

Nên hành xử nhân văn với NLĐ

Theo đánh giá của Tổng LĐLĐ Việt Nam, thì những doanh nghiệp “thải loại” NLĐ ở độ tuổi trung niên là hành động không nhân văn. Bởi, NLĐ lúc trẻ đã cống hiến sức lực, tạo ra những sản phẩm đem lại lợi ích cho doanh nghiệp thì lúc họ lớn tuổi, doanh nghiệp lại chấm dứt hợp đồng. Đúng ra, người sử dụng lao động cũng phải có những giải pháp như tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng để bố trí những NLĐ đó vào những vị trí phù hợp.

Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho hay, trước tình trạng này, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã chỉ đạo các cơ quan trực thuộc tiến hành khảo sát thực trạng chung trên địa bàn cả nước và trên cơ sở đó tổ chức các hội thảo, lấy ý kiến rộng rãi nhằm đề ra các giải pháp giải quyết để đảm bảo quyền lợi của đoàn viên và NLĐ. “Thực tế cho thấy cũng có một bộ phận không nhỏ NLĐ không có tác phong công nghiệp, thiếu ý thức học hỏi và trong quá trình sàng lọc, người sử dụng lao động nhận thấy cần phải chấm dứt HĐLĐ với những người này. Do đó, đối với NLĐ có thâm niên công tác thì vẫn cần phải nỗ lực, phấn đấu, chịu khó học hỏi để “nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”, ông Cường chia sẻ.

Người đứng đầu tổ chức bảo vệ quyền lợi cho NLĐ cho biết, một trong những giải pháp để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho NLĐ là các cấp công đoàn và cơ quan chức năng phải kêu gọi người sử dụng lao động hành xử một cách nhân văn với NLĐ. Đặc biệt với những NLĐ lớn tuổi, có thâm niêm cống hiến cho DN thì người sử dụng lao động phải trân trọng, quan tâm, không nên “vắt chanh bỏ vỏ”.  Tổng LĐLĐ Việt Nam tìm và dịch thuật Bộ luật Lao động của các nước để tham khảo trong đó những điều khoản ràng buộc người sử dụng lao động phải có trách nhiệm tạo việc làm, thu nhập đối với NLĐ đã có thâm niên công tác tại DN để trong thời gian tới, Tổng LĐLĐ Việt Nam sẽ kiến nghị với Đảng, Nhà nước trong quá trình sửa đổi Luật Lao động thì nghiên cứu, xem xét, sửa đổi luật làm sao bảo vệ quyền lợi chính đáng cho NLĐ./.