Diện bao phủ BHXH, BHYT ngày càng tăng

Tại buổi làm việc với UBND TP.Phúc Yên ngày 10/8, Đoàn khảo sát đã nghe đại diện UBND TP.Phúc Yên (Vĩnh Phúc) báo cáo tình hình thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT và công tác phòng chống dịch COVID-19 trong giai đoạn 2016-2021. Theo đó, vượt trên những khó khăn do tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn luôn tăng. Cụ thể: Năm 2016 có 8.071 người tham gia; năm 2017 có 9.455 người và năm 2021 có 15.977 người tham gia. Số người tham gia BHXH tự nguyện cũng tăng qua các năm, trong đó trên 50% số người tham gia từ 30-45 tuổi. Số người tham gia BHXH tự nguyện chủ yếu ở độ tuổi này do đây là lúc NLĐ có công việc ổn định, có khả năng tích luỹ tài chính để tham gia và thấy việc tham gia BHXH tự nguyện là cần thiết đối với bản thân.

Báo cáo cũng chỉ rõ nguyên nhân số NLĐ thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc nhưng chưa tham gia là do các cơ quan quản lý nhà nước chưa có cơ chế quản lý hiệu quả việc sử dụng NLĐ tại DN; DN thường kê khai thuế nhiều hơn so với thực tế với mục đích giảm thuế thu nhập DN còn khi kê khai với cơ quan BHXH thì ít hơn số thực tế với mục đích trốn đóng BHXH, BHYT. Bên cạnh đó, một số chủ DN ký hợp đồng ngắn hạn, mùa vụ, giảm HĐLĐ và chuyển sang trả lương công nhật, thường xuyên luân chuyển NLĐ giữa các nhà máy để trốn đóng BHXH, BHYT, gây khó khăn cho công tác thanh tra, kiểm tra…

Toàn cảnh buổi làm việc

Đánh giá cao kết quả đạt được của địa phương, tuy nhiên Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) Nguyễn Duy Cường cũng bày tỏ quan ngại về số NLĐ chưa được tham gia BHXH vẫn còn cao. Đồng thời, ông Cường đề nghị UBND TP.Phúc Yên cũng như BHXH Thành phố cho biết những giải pháp đã thực hiện để các chủ DN tuân thủ pháp luật BHXH cho NLĐ…

Giải trình về việc mở rộng diện bao phủ BHXH, BHYT cũng như tỷ lệ nợ BHXH trên địa bàn, Phó Giám đốc BHXH tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Duy Phương cho biết: “Trong 2 năm qua, BHXH và  cơ quan Thuế có quy chế phối hợp. Tuy nhiên, quá trình xác minh có nhiều vấn đề; mặc dù DN khai báo với cơ quan Thuế, nhưng thực tế không đúng. Cán bộ BHXH đến địa chỉ đó nhưng không tìm thấy đơn vị. Do đó, số DN, số NLĐ thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc như trên chưa tham gia thực chất là căn cứ trên dữ liệu cơ quan Thuế chuyển về BHXH TP.Phúc Yên”

Phó Giám đốc BHXH tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Duy Phương phát biểu tại buổi làm việc

Quyền lợi người KCB BHYT ngày càng được mở rộng

Về thực hiện chính sách BHYT, năm 2019, tỷ lệ bao phủ BHYT trên địa bàn Phúc Yên đạt 90% dân số; năm 2020 đạt 91,6% dân số và đến nay đạt trên 93% dân số. Bên cạnh tỷ lệ người dân tham gia BHYT ngày càng tăng, việc thông tuyến KCB đã tạo thuận lợi hơn cho người dân trong việc tiếp cận dịch vụ y tế và cũng là động lực để các BV nâng cao chất lượng KCB; quyền lợi người bệnh được mở rộng, thuận lợi hơn khi đi KCB BHYT. Chính vì vậy, các cơ quan cần đưa việc thu, nộp BHXH, BHYT là một trong những tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hằng năm và bình xét thi đua khen thưởng, công nhận danh hiệu thi đua của đơn vị. Các ngành chức năng khi cấp đăng ký kinh doanh đối với DN ngoài nhà nước phải có nội dung tham gia BHXH, BHYT; yêu cầu chủ DN thực hiện nghiêm túc các quy định về HĐLĐ và đăng ký tham gia BHXH, BHYT cho NLĐ đầy đủ, kịp thời, đúng quy định.

Chủ tịch UBND TP.Phúc Yên Phan Tiến Dũng phát biểu tại buổi làm việc

Tại buổi làm việc, các thành viên Ủy ban Xã hội và đại diện các bộ, ngành đã trao đổi, làm rõ nhiều vấn đề liên quan đến việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT như: Cơ quan BHXH đã tạm ứng đầy đủ, kịp thời kinh phí mua thuốc, thiết bị y tế; Xử lý tình trạng lạm dụng quỹ BHYT trên địa bàn; Tình trạng NLĐ rút BHXH một lần; Việc thực hiện Nghị quyết số 30 về hỗ trợ công tác phòng chống dịch COVID-19...

Chủ tịch UBND TP.Phúc Yên Phan Tiến Dũng cho biết, Phúc Yên là thành phố đang phát triển với cơ cấu công nghiệp dịch vụ. Trong bối cảnh dịch bệnh, thành phố đã có nhiều sáng tạo, gắn liền với sản xuất và phát triển kinh tế. Đáng chú ý, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các đơn vị không để xảy ra vi phạm, sai sót nào. Đặc biệt, công tác thực hiện chính sách BHXH, BHYT được UBND, HĐND Thành phố cũng như các ban, ngành quan tâm nhằm đảm bảo an sinh cho người dân.

Sau khi nghe các ý kiến phát biểu, giải trình, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Hoàng Mai đánh giá cao hoạt động của Phúc Yên trong phòng chống dịch cũng như thực hiện Nghị quyết 30 của Quốc hội. Việc bảo đảm chính sách cho những người tham gia chống dịch được địa phương thực hiện đủ với tất cả các nhóm tham gia chống dịch. “ Ủy ban sẽ giám sát hằng năm, đề nghị các đồng chí qua thực tế nếu có vướng mắc thì đề xuất để Ủy ban có cơ sở đề nghị sửa Luật BHXH, Luật BHYT”- ông Mai khẳng định.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Hoàng Mai phát biểu tại cuộc họp với Sở Y tế tỉnh Vĩnh Phúc

Chính sách BHYT trên địa bàn tỉnh được đặc biệt quan tâm

Tiếp nối chương trình làm việc, Đoàn khảo sát đã có buổi làm việc với Sở Y tế tỉnh Vĩnh Phúc. Tại buổi làm việc, đại diện Sở Y tế Vĩnh Phúc cho biết, trong giai đoạn 2019-2021, tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành cơ bản đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo, điều hành theo quy định của Luật BHYT, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý, điều hành, đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHYT, đảm bảo điều kiện hoạt động của cơ sở KCB và sử dụng hợp lý, hiệu quả quỹ BHYT.

Bên cạnh đó, Sở Y tế tích cực phối hợp với các sở, ban ngành, đoàn thể, địa phương triển khai công tác tuyên truyền về chính sách BHYT bằng nhiều hình thức; tham mưu để UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ một số nhóm đối tượng tham gia BHYT. Từ đó, nhận thức của người dân có nhiều chuyển biến tích cực, số người tham gia BHYT tăng dần, tiến nhanh tới mục tiêu BHYT toàn dân. Đáng chú ý, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 17 về hỗ trợ người tham gia BHYT trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025; bình quân mỗi năm tỉnh đã trích ngân sách hỗ trợ cho khoảng 300.000 người với tổng số tiền đã hỗ trợ từ năm 2018 đến hết tháng 6/2021 là 271,34 tỷ đồng...

Cùng với sự quan tâm vào cuộc của các cấp ủy, chính quyền cũng như sự nỗ lực của mỗi cán bộ BHXH, số người tham gia BHYT trên địa bàn Vĩnh Phúc không ngừng gia tăng. Trong giai đoạn 2019-2021, tỷ lệ bao phủ BHYT tại Vĩnh Phúc luôn vượt chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 1167/QĐ-TTg. Cụ thể: Năm 2019, có 1.028.029 người tham gia, tăng 35.511 người so với năm 2018 và đạt tỷ lệ bao phủ 89% dân số. Năm 2020 có 1.071.684 người tham gia, tăng 43.655 người so với năm 2019 và đạt tỷ lệ bao phủ 91,5% dân số. Năm 2021 có 1.108.124 người tham gia, tăng 36.440 người so với năm 2020 và đạt tỷ lệ bao phủ 93,4% dân số.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Lê Văn Khảm tham gia ý kiến tại buổi làm việc 

Tuy nhiên, đến hết năm 2021, toàn tỉnh còn khoảng 77.876 người chưa tham gia BHYT (chiếm 6,6% dân số) tập trung ở 3 nhóm đối tượng. Cụ thể: Nhóm NLĐ và chủ SDLĐ đóng còn 10.210 người chưa tham gia, chiếm 4,4% trên tổng số đối tượng thuộc diện tham gia. Nhóm HSSV còn 8.230 người chưa tham gia, chiếm 3,4% trên tổng số đối tượng thuộc diện tham gia. Nhóm hộ gia đình còn 59.436 người chưa tham gia, chiếm 16,9% trên tổng số đối tượng thuộc diện tham gia. Các nhóm đối tượng này chưa tham gia do NLĐ làm việc trong các DN nhỏ, DN ngoài quốc doanh ở các lĩnh vực như: Dịch vụ, trang trại, xây dựng, lao động mùa vụ hoặc giao khoán nên luôn biến động. HSSV dù là đối tượng bắt buộc, nhưng theo quy định chỉ được hỗ trợ 30%, tỉnh hỗ trợ 20%, còn gia đình phải bỏ ra 50%- trong khi đầu năm học có nhiều khoản phải đóng góp. Mặt khác, nhiều hộ gia đình tuy không thuộc hộ nghèo hay cận nghèo, nhưng lại khó khăn trong tham gia BHYT; một bộ phận người DTTS giảm tham gia theo Quyết định số 861/QĐ-TTg; một số gia đình làm ăn xa, không có mặt trên địa bàn nên không thể vận động, tuyên truyền tham gia BHYT hộ gia đình.

Tham gia ý kiến tại phiên họp, Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Lê Văn Khảm nêu thắc mắc về số đối tượng bị ảnh hưởng theo Quyết định số 861/QĐ-TTg  đã được UBND tỉnh triển khai chính sách gì để hỗ trợ? Đồng thời, ông Khảm cũng đề nghị cân nhắc thêm về việc tăng mức đóng từ 4,5% lên 6% đối với nhóm người tham gia BHYT hộ gia đình của Sở Y tế.

Trao đổi về vấn đề trên, đại diện Sở Y tế Vĩnh Phúc cho biết, theo Quyết định số 861/QĐ-TTg, Vĩnh Phúc còn 11 xã thuộc khu vực I, nên còn khoảng 44.000 người không được hỗ trợ BHYT. Sau khi rà soát phân loại những người tham gia BHYT theo các nhóm đối tượng khác, thì tỉnh còn khoảng 18.000 người bị ảnh hưởng quyết định này chưa tham gia BHYT. Do vậy, thời gian tới, Sở Y tế cùng BHXH tỉnh tham mưu trình UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ người dân khu vực này tham gia BHYT.

Uỷ viên chuyên trách Ủy ban Xã hội Phan Trọng Nghĩa nêu ý kiến 

Thực hiện nghiêm túc chính sách, pháp luật về BHYT

Tại buổi làm việc, Phó Giám đốc BHXH tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Thị Bích Liên cho biết, trong bối cảnh dịch Covid 19 diễn biến rất phức tạp, BHXH tỉnh đã phối hợp với Sở Y tế và các cơ sở KCB tạo điều kiện cho người bệnh BHYT được hưởng đầy đủ, kịp thời quyền lợi. Đáng chú ý, giá thuốc được thực hiện theo kết quả đấu thầu, không có hiện tượng tăng giá, thiếu thuốc cho người bệnh BHYT. Bên cạnh đó, việc thông tuyến tỉnh đối với điều trị nội trú đã tạo điều kiện tốt hơn cho người có thẻ BHYT, người bệnh được hưởng quyền lợi ở mức cao hơn. Thủ tục tạm ứng, thanh toán, quyết toán chi phí KCB BHYT được thực hiện đúng quy định, nhanh chóng, kịp thời, chính xác. Kết quả: Năm 2019, quỹ BHYT đã chi thanh quyết toán KCB BHYT với tổng số tiền 1.273.180 triệu đồng, vượt 197.523 triệu đồng. Năm 2020 chi 1.175.407 triệu đồng, vượt 147.962 triệu đồng. Năm 2021 chi 1.151.883 triệu đồng, dự kiến kết dư 75.981 triệu đồng... “Tuy nhiên, quyền lợi của người có thẻ BHYT ngày càng được mở rộng, giá dịch vụ y tế tăng cao hơn so với tỷ lệ đóng BHYT dẫn đến nguy cơ mất cân đối thu chi của quỹ BHYT luôn hiện hữu”- bà Liên thông tin.

Tại buổi khảo sát, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu đề nghị tỉnh Vĩnh Phúc chú trọng chất lượng và hiệu quả của các cơ sở KCB trên địa bàn. Phó Tổng Giám đốc nêu lên bài toán: Trong số 331 cơ sở được cấp phép, có bao nhiêu cơ sở ký hợp đồng KCB BHYT với cơ quan BHXH?... Nếu bức tranh này lớn, cung vượt quá cầu, thì chất lượng KCB có đảm bảo hay không? Bên cạnh đó, việc Sở Y tế đề xuất nâng mức đóng BHYT từ 4,5% lên 6% sẽ tác động rất lớn đến NSNN, vì Nhà nước mua BHYT cho các đối tượng tương đối lớn, chiếm đến 40%. Do đó, Sở Y tế cần làm rõ tác động của đề xuất tăng mức đóng BHYT, cũng như ngân sách tỉnh sẽ hỗ trợ ra sao?...

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu phát biểu tại buổi làm việc

Ghi nhận kết quả tỉnh Vĩnh Phúc đạt được trong thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT và công tác phòng chống dịch Covid-19, Đoàn khảo sát đề nghị Sở Y tế và BHXH tỉnh Vĩnh Phúc làm rõ thêm các nội dung về việc tiếp cận dịch vụ y tế của bệnh nhân trong thời gian dịch Covid-19; việc giải quyết chế độ cho người tham gia phòng chống dịch; việc đặt hàng dịch vụ y tế công; trên địa bàn tỉnh xác định có bao nhiêu biến chủng Covid-19; việc giải trình tự gen; chế độ đặc thù dành cho nhân viên y tế tham gia phòng chống dịch; công tác đấu thầu thuốc trên địa bàn tỉnh như thế nào; việc chuyển dịch nhân lực y tế từ công lập sang y tế tư nhân; chất lượng KCB của các cơ sở y tế tư nhân; dự kiến tỷ lệ tham gia BHYT năm 2022; có hay không tình trạng nợ BHYT trên địa bàn tỉnh…

Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Hoàng Mai đánh giá cao kết quả Sở Y tế đạt được trong công tác phòng chống dịch và triển khai các cơ chế, chính sách cho người tham gia phòng chống dịch. Theo ông Mai, các kiến nghị của Sở Y tế sẽ được Đoàn khảo sát tổng hợp trong báo cáo để trình các cơ quan có thẩm quyền xem xét.