Trong những tháng đầu năm 2020, kinh tế - xã hội của cả nước diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh Covid -19 bùng phát mạnh mẽ trên toàn cầu đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt đời sống, kinh tế - xã hội của các nước, trong đó có Việt Nam nói chung và tỉnh Bắc Giang nói riêng, đặc biệt dịch Covid-19 bùng phát trở lại, trên địa bàn tỉnh đã có người mắc Covid-19, một số địa bàn phải thiết lập vùng cách ly y tế; tình hình sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhất là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm lao động, ngừng sản xuất kinh doanh, tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất...; đời sống, thu nhập của người lao động, người dân trên địa bàn tỉnh bị sụt giảm, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến triển khai thực hiện chính sách an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh, nhất là công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT. Các hình thức tổ chức các Hội nghị tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia BHXH tự nguyện gặp rất nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh. Trong khi đó, năm 2020, chỉ tiêu giao phát triển BHXH tự nguyện năm 2020 đối với tỉnh Bắc Giang tăng trên 200% so với năm 2019 (năm 2019 số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là 9.111 người; năm 2020 chỉ tiêu được giao là 20.765 người). Tính đến hết tháng 5 năm 2020 - sau khi hưởng ứng Lễ phát động tham gia BHXH tự nguyện của BHXH Việt Nam, số người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn là 9.995 người. Tổng số đối tượng tham gia BHXH tự nguyện còn phải phát triển là 10.770 người.

Đứng trước những khó khăn nêu trên, để vừa nâng cao hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch bệnh, vừa đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện năm 2020 của tỉnh, BHXH tỉnh Bắc Giang đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện “Tháng cao điểm vận động nhân dân tham gia BHXH tự nguyện”- chọn tháng 7 là “Tháng cao điểm” triển khai; qua đó, nhằm huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, tập trung tuyên truyền, vận động, phát triển BHXH tự nguyện. Phấn đấu năm 2020, có 20.765 người tham gia, tăng trên 11.500 người so với năm 2019.

Hội nghị tổng kết Tháng cao điểm vận động tham gia BHXH tự nguyện của BHXH tỉnh Bắc Giang.

Để việc triển khai “Tháng cao điểm” trên địa bàn được hiệu quả, BHXH tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh kiện toàn thành viên BCĐ tỉnh, dự Lễ phát động và phụ trách theo dõi, đôn đốc kiểm tra thực hiện “Tháng cao điểm”; đồng thời tham mưu tổ chức Lễ phát động và phân công các thành viên BCĐ phụ trách theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai thực hiện “Tháng cao điểm” tại các huyện, thành phố. Các thành viên BCĐ căn cứ nhiệm vụ được phân công đã kịp thời bám sát nắm tình hình, thường xuyên phối hợp với UBND các huyện, thành phố để chỉ đạo công tác phát triển đối tượng; hướng dẫn BCĐ cấp huyện tổ chức theo đúng tiến độ Kế hoạch đề ra.

Thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND các huyện, thành phố đã chỉ đạo BHXH các huyện vừa đảm bảo công tác phòng, chống dịch Covid-19 vừa đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch trong “Tháng cao điểm”; chủ động tham mưu xây dựng Kế hoạch, tổ chức Lễ ra quân, đồng thời củng cố, kiện toàn BCĐ cấp huyện và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị trên địa bàn theo đúng tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh.

Các tổ chức chính trị, các cấp chính quyền, hội, đoàn thể nhanh chóng vào cuộc như: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã chỉ đạo hệ thống tuyên giáo các huyện, thành phố các cơ quan thông tấn, báo chí của tỉnh tuyên truyền sâu rộng tới cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân về lợi ích, ý nghĩa của việc tham gia BHXH tự nguyện. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã phối hợp với BHXH tỉnh xây dựng kế hoạch thực hiện, giao chỉ tiêu phát triển BHXH tự nguyện trong “Tháng cao điểm” cho các huyện, thành phố; đồng thời, chỉ đạo phòng Lao động – Thương binh và Xã hội các huyện, thành phố tổ chức tuyên truyền mục đích, ý nghĩa của việc tham gia BHXH tự nguyện cho cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân trên địa bàn. Sở Tài chính đã tham mưu trình UBND tỉnh bố trí gần 70 tỷ đồng từ nguồn ngân sách địa phương năm 2020 để hỗ trợ đóng BHYT cho người tham gia; cấp kinh phí đóng, hỗ trợ đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT từ nguồn ngân sách Trung ương kịp thời theo quy định. Sở Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo phòng Văn hóa Thông tin các huyện, thành phố, Trung tâm văn hóa Thông tin và Thể thao chỉ đạo Đài Truyền thanh các huyện, thành phố, Đài Truyền thanh cơ sở tiếp âm, tiếp sóng Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, tuyên truyền sâu rộng về BHXH tự nguyện.

Trên cơ sở bộ tài liệu phục vụ công tác tuyên truyền do BHXH tỉnh gửi, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Sở Thông tin Truyền thông, Hội Liên hiệp Phụ Nữ tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Tỉnh Đoàn thanh niên, UBND các huyện, thành phố... căn cứ chỉ đạo, định hướng tuyên truyền; hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc cấp cơ sở để tuyên truyền vận động nhân dân tham gia BHXH tự nguyện. Thường xuyên đôn đốc và cập nhật tình hình phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện hằng tuần để báo cáo UBND tỉnh; xử lý kịp thời các tình huống phát sinh tại cơ sở.

Tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân tham gia BHXH tự nguyện.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã chỉ đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các huyện, thành phố chủ trì, phối hợp với các tổ chức thành viên kiện toàn Ban vận động toàn dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình ở từng khu dân cư; phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên. Phát huy vai trò của các báo cáo viên ở cấp cơ sở để vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, vận động các tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm tặng sổ BHXH cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo. Ban Thường vụ Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh đưa nội dung triển khai “Tháng cao điểm” vận động nhân dân tham gia BHXH tự nguyện vào chương trình công tác tháng để chỉ đạo các cấp Hội thực hiện; Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ các huyện, thành phố là thành viên Ban chỉ đạo đã tham dự và chỉ đạo tại Lễ phát động. Hội Nông dân tỉnh chỉ đạo Hội Nông dân các huyện, thành phố phối hợp với BHXH các huyện tích cực tuyên truyền đến cán bộ, hội viên, nông dân về ý nghĩa, vai trò, lợi ích của chính sách BHXH, BHYT.

Bưu điện tỉnh Bắc Giang đã chủ trì phối hợp với BHXH tỉnh, các sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan, UBND các huyện, thành phố chỉ đạo Bưu điện cấp huyện chủ động phối hợp với BHXH huyện, UBND các xã, phường, thị trấn tổ chức các Hội nghị tuyên truyền vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện; giao chỉ tiêu cụ thể cho từng nhân viên Bưu điện đến từng gia đình, khu dân cư, cơ sở kinh doanh, địa điểm công cộng... để tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân tham gia BHXH tự nguyện.

Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sau một tháng triển khai thực hiện “Tháng cao điểm”, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh đã có chuyển biến tích cực, số người tham gia BHXH tự nguyện tăng nhanh (trên 4.000 tham gia); nhận thức về chính sách BHXH tự nguyện của công chức, viên chức, người lao động và nhân dân trên địa bàn tỉnh được nâng lên. Đến hết tháng 7/2020, tỉnh Bắc Giang có 15,2 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện, tăng hơn 6,1 nghìn người so với tháng 12/2019. Riêng “Tháng cao điểm” đã vận động được 4.026 người tham gia, vượt 87% so với kế hoạch đề ra. Một số huyện đạt kết quả cao như: Tân Yên, Lục Ngạn, Lạng Giang, Hiệp Hòa. Qua tìm hiểu, những năm trước, Lục Ngạn là huyện có tỷ lệ người dân tham gia BHXH tự nguyện đạt thấp. Trong thời gian dài chỉ có vài trăm người tham gia. Để thực hiện chỉ tiêu tăng đối tượng, BHXH huyện rà soát lại toàn bộ các nhóm đối tượng chưa tham gia ở từng xã, thị trấn. Xác định đối tượng vận động khó nhất là nông dân nhưng đối tượng này là nhóm có thu nhập từ đồi vườn cây trái, địa phương tập trung tuyên truyền về lợi ích thiết thực của BHXH tự nguyện đối với đời sống, nhất là để dành tích lũy về già khi hết tuổi lao động. Với phương châm vận động từng nhà, rà từng người, các xã, thị trấn thành lập Tổ tuyên truyền tính ưu việt của chính sách để người dân nắm, hiểu, tự nguyện tham gia. Mở rộng mạng lưới đại lý tư vấn, hướng dẫn và thu BHXH tự nguyện ở xã, phường, thị trấn. Đến nay, toàn huyện có hơn 1,7 nghìn người tham gia, đứng thứ 2 trên địa bàn tỉnh. Với cách làm thiết thực như tập trung vào từng nhóm đối tượng cụ thể, các huyện, thành phố chủ động tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện, Tân Yên là huyện có số người tham gia cao nhất với gần 2,2 nghìn người.

Trong Tháng cao điểm, hệ thống đại lý thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp đã vận động 1,65 nghìn người tham gia. Đại lý thuộc hệ thống bưu điện vận động 1,1 nghìn người…

Có thể nói, từ bài học kinh nghiệm rút ra trong quá trình tổ chức thực hiện phát triển đối tượng tham gia BHYT trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 – 2020, BHXH tỉnh đã tham mưu đúng, trúng, tạo điều kiện thuận lợi cho BCĐ các cấp tổ chức, triển khai thực hiện “Tháng cao điểm” vận động nhân dân tham gia BHXH tự nguyện được thuận lợi. Trong “Tháng cao điểm” năm 2020, các cấp ủy đảng, chính quyền tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện và xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của địa phương. Các địa phương đã quyết liệt chỉ đạo và đồng loạt triển khai,tổ chức thực hiện. Kết quả cơ bản các huyện, thành phố đều đạt và vượt chỉ tiêu được giao. Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH được tăng cường, đẩy mạnh đến các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, người lao động. Đặc biệt, công tác tuyên truyền về BHXH tự nguyện trong “Tháng cao điểm” đến từng người dân trên địa bàn tỉnh, tạo sự lan tỏa, củng cố niềm tin, tạo sự đồng thuận trong quần chúng nhân dân về chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước.

Qua một tháng triển khai “Tháng cao điểm” vận động nhân dân tham gia BHXH tự nguyện, từ thực tiễn, BHXH tỉnh đã rút ra được bài học kinh nghiệm đồng thời đưa ra được mục tiêu, giải pháp cụ thể trong phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện những tháng cuối năm 2020, như sau:

Thứ nhất, tranh thủ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị đối với công tác phát triển đối tượng tham gia; sự chỉ đạo quyết liệt, bài bản của UBND tỉnh; trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc đảm bảo chính sách an sinh xã hội trên địa bàn.

Thứ hai, thường xuyên rà soát, nắm chắc tình hình tham gia, phân tích số liệu của từng nhóm đối tượng, từ đó xác định được đối tượng tiềm năng cần phải tuyên truyền vận động nhằm duy trì bền vững quá trình tham gia. Có thể thấy đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh Bắc Giang trong “Tháng cao điểm” chủ yếu từ 40 tuổi đến ngoài 50 tuổi, chiếm 90% số người tham gia; đây là nhóm đối tượng tiềm năng cần tập trung vào tuyên truyền, vận động trong thời gian tới vì nhóm đối tượng này ít có cơ hội tiếp cận với việc làm tại các doanh nghiệp, nếu có cũng chỉ làm việc theo hợp đồng mùa vụ, không được tham gia BHXH bắt buộc; mặt khác, nhận thức về việc được hưởng lương hưu và BHYT khi hết tuổi lao động sẽ tích cực hơn… nên nhóm đối tượng này tham gia BHXH tự nguyện sẽ ổn định và bền vững hơn.

Thứ ba, phát huy tối đa các kênh đại lý (Bưu điện, Hội phụ nữ, xã…)  trong việc tuyên truyền, kiên trì, bền bỉ vận động theo hình thức “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”, “mưa dầm thấm lâu”… trong điều kiện ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của người dân đối với chính sách BHXH tự nguyện.

Thứ tư, đẩy mạnh ứng dụng CNTT, cải cách thủ tục hành chính; đa dạng các hình thức, phương thức nhận hồ sơ, trả kết quả, thu tiền đóng, chuyển tiền đóng vào quỹ, tạo điều kiện thuận lợi nhất đối với người tham gia BHXH tự nguyện.

Thứ sáu, tiếp tục phát động phong trào cán bộ, CCVC vận động nhân dân tham gia BHXH tự nguyện năm 2020./.