Hỗ trợ cai nghiện thuốc lá bằng y học cổ truyền

Theo BS Vũ Nam, Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, năm 2017, Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) giao nhiệm vụ cho Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương là một trong 10 bệnh viện triển khai công tác tư vấn và hỗ trợ cai nghiện thuốc lá. Đây cũng là bệnh viện chuyên ngành y học cổ truyền duy nhất trong cả nước thực hiện công tác này.

Phương pháp nhĩ châm

Tại bệnh viện, từ cuối năm 2015 đã khai trương Phòng khám tư vấn và hỗ trợ cai nghiện thuốc lá. Đây là phòng trực thuộc Khoa Khám bệnh với đội ngũ chuyên sâu hỗ trợ tư vấn cai nghiện thuốc lá, kết hợp các phương pháp khí công dưỡng sinh của y học cổ truyền, giúp nhanh chóng cai nghiện thuốc lá hiệu quả. Việc tư vấn từ bỏ thuốc lá qua điện thoại được thực hiện từ 8-20 giờ hàng ngày.

Theo kế hoạch, năm 2017, ngoài việc tiếp tục hoạt động hiệu quả Phòng tư vấn này, bệnh viện sẽ tiếp tục nâng cao năng lực cho đội ngũ bác sĩ, tư vấn viên về tác hại thuốc lá và phương pháp tư vấn cai nghiện thuốc lá bằng cách mời các chuyên gia từ Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TPHCM)… đến đào tạo.

Cai nghiện thuốc lá bằng nhĩ châm, xoa bóp, bấm huyệt

Theo các bác sĩ trực tiếp làm việc tại phòng khám này, với người nghiện thuốc lá lâu năm, việc bỏ thuốc thường rất khó khăn do cơ thể đã lệ thuộc vào chất nicotine (chất gây nghiện). Bởi vậy, ngoài tư vấn cho bệnh nhân, các bác sĩ còn dùng các phương pháp cai thuốc lá bằng y học cổ truyền như: Châm cứu, bấm huyệt, hướng dẫn tập dưỡng sinh… giúp điều hòa cơ thể, giảm bớt tình trạng thèm thuốc cho bệnh nhân.

Nhĩ châm (châm loa tai) là một trong các phương pháp nghiên cứu mới tác động vào vùng loa tai hai bên nhằm đạt được tác dụng phòng và chữa bệnh. Theo quan niệm của y học cổ truyền, bệnh tật phát sinh là do mất cân bằng âm dương trong cơ thể, muốn điều trị  bệnh phải lập lại cân bằng âm dương. Nghiện thuốc lá cũng là một trạng thái mất cân bằng âm dương trong cơ thể. Khi âm dương mất cân bằng, khí huyết mất điều hòa thì bệnh tật sẽ phát sinh. Cơ chế tác dụng của nhĩ châm chính là điều hòa lại khí huyết, điều hòa sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể để có thể cắt sự phụ thuộc vào thuốc lá cũng như giải quyết các triệu chứng khó chịu do thuốc lá gây ra.

Còn phương pháp xoa bóp bấm huyệt cai nghiện thuốc lá được thực hiện trên vùng lưng với tác dụng điều hòa khí huyết, điều hòa tạng phủ, kết hợp bấm một số huyệt toàn thân hỗ trợ nhĩ châm tăng cường tác dụng điều trị cai nghiện thuốc lá. Bệnh nhân dùng phương pháp y học cổ truyền giảm được các triệu chứng cai nghiện, giảm tỷ lệ mất ngủ, giảm tỷ lệ bồn chồn bứt rứt, giảm ho, đắng.

Với phác đồ tư vấn cai nghiện thuốc lá không dùng thuốc, từ năm 2016, các bác sĩ của bệnh viện đã áp dụng các phương pháp như: Châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt… của y học cổ truyền hỗ trợ cho bệnh nhân cai nghiện thuốc lá. 50 bệnh nhân đầu tiên đã được áp dụng. Kết quả nghiên cứu: Đạt loại tốt là 63,4%, loại khá 16,6%... Để tiếp tục phát triển đề tài, ngày 5/9/2017, Hội đồng thông qua đề cương cấp cơ sở, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương đã triển khai thông qua đề cương “Nghiên cứu lâm sàng trong hỗ trợ cai nghiện thuốc lá bằng phương pháp nhĩ châm kết hợp xoa bóp bấm huyệt”, mở rộng cỡ mẫu lên 180 bệnh nhân, tiếp tục phát triển nghiên cứu chuyên sâu kết hợp thêm xoa bóp bấm huyệt cùng với dán nhĩ áp loa tai để đạt hiệu quả cao hơn.

Theo quan niệm của y học cổ truyền, bệnh tật phát sinh là do mất cân bằng âm dương trong cơ thể, muốn điều trị bệnh thì phải lập lại cân bằng âm dương. Nghiện thuốc lá cũng là một trạng thái mất cân bằng âm dương trong cơ thể. Cơ chế tác dụng của nhĩ châm chính là điều hòa lại khí huyết, điều hòa sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể để có thể cắt sự phụ thuộc vào thuốc lá cũng như giải quyết các triệu chứng khó chịu do việc cai thuốc lá gây ra (vật vã, bứt rứt, nhạt miệng, thèm thuốc…).

Với phương pháp xoa bóp bấm huyệt, đây là phương pháp cai nghiện thuốc lá được thực hiện trên vùng lưng với tác dụng điều hòa khí huyết, điều hòa tạng phủ, kết hợp bấm một số huyệt toàn thân hỗ trợ nhĩ châm tăng cường tác dụng điều trị của thuốc lá.

Tại Việt Nam, hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá được đẩy mạnh từ năm 2010 với hàng loạt các biện pháp mang tính bắt buộc như: Nghiêm cấm sử dụng thuốc lá tại các khu vực công cộng, phạt tiền, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu tham gia vận chuyển và buôn bán thuốc lá lậu, tăng thuế thuốc lá… Nhờ nhận thức rõ tác hại và mối nguy hiểm khó lường đối với sức khỏe của thuốc lá, Chính phủ cũng như Bộ Y tế đã đẩy mạnh hơn công tác phòng chống tác hại của thuốc lá thông qua việc biên soạn tài liệu giảng dạy về tư vấn cai nghiện thuốc lá và tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá, đường dây nóng cai nghiện thuốc lá, đồng thời tổ chức tập huấn các tư vấn viên về cai nghiện thuốc lá… giúp cho bệnh nhân cai nghiện thuốc lá nhanh và hiệu quả hơn.