* Về điều kiện hưởng lương hưu đối với người lao động tham gia BHXH
bắt buộc:
Theo quy định tại tiết a, b khoản 1 Điều 54 Luật BHXH 2014 đã được sửa
đổi, bổ sung tại điểm a khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động số 45/2019/QH14,
người lao động tham gia BHXH khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên
thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao
động;
- Đủ tuổi theo quy định tại khoản 3 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có
đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng
nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã
hội ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc
biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7
trở lên trước ngày 01 tháng 01 năm 2021.
* Về tuổi nghỉ hưu
Tại khoản 1 Điều 4 Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020 của
Chính phủ, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình
thường theo khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động được quy định cụ thể như
sau:
5
“Kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong
điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ
55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối
với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm
04 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.”
Tại khoản 1 Điều 5 Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020 của
Chính phủ, nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình
thường của người lao động theo khoản 3 Điều 169 của Bộ luật Lao động được
quy định cụ thể như sau:
Người lao động thuộc các trường hợp dưới đây có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp
hơn nhưng không quá 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Điều 4 của Nghị
định này tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác:
- Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc,
độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục
do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.
- Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện
kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ
cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01 tháng 01 năm 2021.
- Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
- Người lao động có tổng thời gian làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại,
nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ
Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành và thời gian làm việc ở vùng có điều
kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có
phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01 tháng 01 năm 2021 từ đủ 15 năm
trở lên.
Đối chiếu với trường hợp của người lao động Bạn hỏi, nếu tính đến tháng
06/2023, lao động nam đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng mới tham gia BHXH được 15
năm 3 tháng, trong đó có 12 năm 3 tháng là Công nhân lái xe vận tải từ 7 tấn đến
dưới 20 tấn thuộc Danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và
nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được quy định tại Thông
tư số 11/2020/TT-BLĐTBXH ngày 12/11/2020 của Bộ Lao động - Thương binh
và Xã hội thì chưa đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH (20 năm) để được
hưởng lương hưu theo quy định.
* Về việc điều chỉnh nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và
nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm trên sổ BHXH
Trường hợp người lao động thực sự làm nghề, công việc nặng nhọc, độc
hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, hồ sơ thể hiện làm
nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động -
Thương binh và Xã hội ban hành, có hưởng lương và đóng BHXH theo nghề,
công việc này nhưng sổ BHXH ghi chưa đúng chức danh nghề, công việc nặng
6
nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã
hội ban hành thì Bạn hướng dẫn người lao động đề nghị người sử dụng lao động
tập hợp hồ sơ liên quan, đề nghị cơ quan BHXH xem xét, thực hiện điều chỉnh
thông tin ghi trên sổ BHXH. Việc điều chỉnh này không tác động đến điều kiện
về tuổi đời hưởng lương hưu của người lao động tại Công ty Bạn.
Với trường hợp người lao động cụ thể tại Công ty Bạn, nếu sau khi đủ tuổi
nghỉ hưu và nghỉ việc mà có thời gian tham gia BHXH chưa đủ 20 năm thì Bạn
có thể hướng dẫn người lao động tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện cho đủ 20
năm để được hưởng lương hưu theo một trong các phương thức sau đây:
a) Đóng hằng tháng;
b) Đóng 03 tháng một lần;
c) Đóng 06 tháng một lần;
d) Đóng 12 tháng một lần;
e) Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH
đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng
BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để
hưởng lương hưu.
Khi người lao động đóng đủ 20 năm theo các phương thức nêu tại các điểm
a,b,c,d nêu trên thì người lao động được hưởng lương hưu tính từ tháng liền kề
sau tháng đóng đủ. Riêng trường hợp người lao động lựa chọn đóng một lần cho
những năm còn thiếu nêu tại điểm e nêu trên thì thời điểm hưởng lương hưu được
tính từ tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.
BHXH Việt Nam xin cung cấp thông tin quy định về chính sách BHXH để
Bạn nắm được. Việc tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện để đủ điều kiện về thời
gian đóng BHXH hưởng lương hưu có ý nghĩa rất lớn đối với người lao động,
góp phần đảm bảo an ninh thu nhập và được chăm sóc y tế từ quỹ BHXH khi về
già. BHXH Việt Nam rất mong Bạn chia sẻ thông tin đầy đủ đến người lao động
và khuyến khích người lao động tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện sau khi nghỉ
việc để được hưởng lương hưu theo quy định.